رژیم ایران طی چهار سال گذشته با وجود تحریم‌ها توانسته است با استفاده از صدها نفتکش کهنه و فاقد بیمه و اوراق رسمی، موسوم به «ناوگان ارواح»، نفت خود را با قیمت پایین بفروشد و اکنون این یکی از مهم‌ترین چالشهای پیش روی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، برای احیای «فشار حداکثری» علیه ایران است.
بلومبرگ تصویری از عملکرد «ناوگان سایه» که «ناوگان ارواح» نیز خوانده می‌شود، ارائه کرده که طبق آن، ایران از این نفتکش‌ها برای صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت خود بهره می‌برد.
این گزارش اشاره دارد به‌نحوهٔ دور زدن تحریم‌ها توسط ایران، دو نفتکش در حالی‌که برای پنهان کردن موقعیت خود سیستم شناسایی خودکار کشتی را خاموش کرده‌اند، به هم نزدیک می‌شوند و کنار هم پهلو می‌گیرند. سپس یکی از آنها محمولهٔ خود را به دیگری منتقل می‌کند.
هر دو نفتکش فاقد بیمه یا اوراق رسمی هستند؛ نه اوراق رسمی متعلق به خود و نه محمولهٔ نفتی که جابه‌جا شده است. دلیل هم این است که هر دو نفتکش بخشی از ناوگان مخفی ایران هستند که به «ناوگان سایه» شهرت دارد.
پیش از این سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» گفته بود که تاکنون ۴۰۰کشتی از مجموعهٔ ناوگان فعال در حمل پنهانی نفت ایران را شناسایی کرده است.
ظرفیت حمل نفت دهها فروند از این کشتی‌ها حتی به دو میلیون بشکه نیز می‌رسد که به نفتکش‌های غول‌پیکر معروف هستند. شرکت مشاوره انرژی، وُرتکسا، در ارائه آمار می‌گوید دست‌کم ۱۹۰ نفتکش غول‌پیکر در کار قاچاق نفت ایران و تا حدودی روسیه و ونزوئلا هستند.
ورتکسا می‌گوید که ۶۰درصد این نفتکش‌های عظیم هنوز توسط آمریکا تحریم نشده و از طرفی، همین امسال حدود ۸۰ نفتکش عظیم دیگر در جهان به سن بالای ۱۸ سال خواهند رسید که احتمالاً بخشی از آن طبق معمول به بازار ناوگان ارواح فروخته خواهند شد.
رژیم ایران در سال جاری روزانه ۱.۶میلیون بشکه صادرات نفت داشته که بخش اعظم آن از طریق «ناوگان ارواح» تحویل چین شده است.
روایت بلومبرگ از دور زدن تحریم‌های ایران از طریق مالزی
یک تیم از خبرگزاری بلومبرگ دست به بررسی تصاویر ماهواره‌یی سواحل مالزی در پنج سال اخیر زده است؛ یکی از مناطقی که شاهد ازدحام نفتکش‌ها است. این تحقیق، نحوه دور زدن تحریم‌های آمریکا توسط رژیم ایران و درآمد هنگفت ناشی از آن را نشان داد.
در تحقیقات بلومبرگ آمده است که حجم قاچاق نفت ایران در مقایسه با سال ۲۰۲۰، چند برابر شده و اکثر این عملیات، روبه‌روی سواحل شرقی مالزی، در نزدیکی «تنگه مالاکا» روی می‌دهد که دریای جنوبی چین را به دریای عرب و اقیانوس هند متصل می‌کند؛ جایی که بنا بر آمار «اداره اطلاعات انرژی آمریکا»، با عبور متوسط روزانه حدود ۲۳ ملیون بشکه نفت، بزرگ‌ترین گذرگاه نفتکش‌ها در جهان به‌شمار می‌آید.
بلومبرگ برآورد کرده که با توجه به‌شمار نفتکش‌ها و ظرفیت آنها، حجم نفت قاچاق‌شده در ۹ ماهه سال جاری میلادی از همین تنگه حدود ۳۵۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود که بخش اعظم آن مربوط به نفت ایران است و ارزش آن به ۲۰ میلیارد دلار می‌رسد.
این تیم، اکتبر گذشته موفق شد به منطقه لنگر انداختن نفتکش‌ها در سواحل مالزی برسد و از جابه‌جایی نفت میان آنها، عکس‌برداری کند.
داده‌های دیجیتال سایت‌های ردیابی ناوبری دریایی نشان می‌دهد یکی از نفتکش‌هایی که تیم «بلومبرگ» از آن عکس گرفت و «تایتان» نام دارد، روز ۱۶ سپتامبر در نزدیکی سواحل ایران در تنگه هرمز لنگر انداخته بود و پس از آن به سوی سواحل مالزی حرکت کرد.
نفتکشی که کنار «تایتان» لنگر انداخته بود، «وین وین» نام داشت که ۲۳ سپتامبر از سواحل چین به حرکت درآمده و به محل جابه‌جایی محموله در آب‌های مالزی رسیده بود.
بلومبرگ می‌افزاید نفت قاچاقی معمولاً در منطقه لنگر انداختن نفتکش‌ها در سواحل مالزی، جابه‌جا شده و پس از جعل مدارک ویژه مبدأ محموله، که معمولاً مالزی یا عمان انتخاب می‌شود، به چین حمل می‌شود. این روند به شرکت‌های چینی امکان می‌دهد که منکر خرید نفت ایران شوند و از تحریم‌ها در امان بمانند.
در گزارش بلومبرگ اشاره شده است که قاچاق نفت در سواحل مالزی، نقطه ضعفی بزرگ در سامانه تحریم‌های غرب به‌شمار می‌آید و دشوار بودن اجرای آن را نشان می‌دهد؛ به‌ویژه در سایه وجود کشورهای دیگری که سعی می‌کنند نفت را به شکل غیرعلنی خرید و فروش کنند.
شرکت وُرتکسا نیز بر سخت‌تر شدن ردیابی نفتکش‌های حامل نفت ایران اذعان دارد، اما می‌گوید با توجه به این‌که هنوز ۶۰درصد این نفتکش‌های شناخته‌شده در «ناوگان ارواح» تحریم نشده‌اند، آمریکا می‌تواند با سیاستی سخت‌گیرانه آنها را کلاً در لیست سیاه قرار دهد؛ موضوعی که هزینه دور زدن تحریم‌ها را به‌شدت افزایش خواهد داد و مدت زمان ارسال محموله‌های نفتی از ایران به چین را نیز به‌صورت چشمگیری طولانی خواهد کرد.
