روز جهانی‌ کودک؛ مادر! پدر! من درد مشترکم

ــ «کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و

تفاهم بزرگ شود». (از مقدمهٔ کنوانسیون حقوق کودک)

ــ «تحصیل کودکان، اجباری و رایگان است و دولتهای

عضو باید مقدمات تحصیل کودکان را فراهم کنند».

(میثاق کودک سازمان ملل متحد)

ــ «کودکان حق دارند که از کمک و مراقبت مخصوصی

بهره‌مند شوند. کودکان حق دارند که همه از یک نوع حمایت

اجتماعی برخوردار شوند». (از ماده ۲۵ منشور حقوق بشر)

***

«روز جهانی کودک» را با یادآوری رخداد نامگذاری آن گرامی می‌داریم.

هشت سال پس از جنگ دوم جهانی که در آن هزاران کودک معصوم و آرزومند به کام مرگ کشیده شدند، سازمان ملل متحد برای حمایت از کودکان، سازمان «یونیسف» ( United Nations International Children&#۳۹;s Emergency Fund) را تأسیس کرد. این رویداد در ۸اکتبر سال۱۹۵۳ بود. از آن پس روز ۸اکتبر «روز جهانی کودک» برای یادآوری حقوق کودکان و حمایت از آنان نام گرفت.

دنیایی با رنگین‌کمان رؤیاها

کودکان تصوری از دنیای تاریک ــ روشنایی که در آن زندگی و رشد می‌کنند، ندارند. آنچه از آن تصور دارند و برایش خیال‌پروریهای شورانگیز می‌کنند، آینده‌یی در دنیایی رنگین‌کمانی با جلوه‌های شوق‌آمیز و بلورین و زلال است. اما دنیایی که واقعیتها بر آن سلطه‌گری می‌کنند، بسا دور از فضای رنگین‌کمانی و بکر معصومانه‌های شوق‌آمیز است.

از سویی دیگر باید درک کرد که اگر بشری حتی در خردسالی توان تصور و ساختن دنیایی رنگین‌کمانی و شوق‌آمیز را دارد، پس باید یقین کنیم که چنین تخیلی را می‌توان بر عرصهٔ وطن و جهان محقق نمود. و اگر نبوده است چنین، لابد که موانعی دست‌اندرکارِ برهم زدن چنین انتظار و تصور و آرزویی بوده و هستند.

بیش از ۶۷درصد کودکان دنیا به‌دلیل جنگ و فقر و مهاجرت، کودکی نمی‌کنند. آنها نمی‌دانند چه سرمایه‌های سرسام‌آوری در این دنیا خرج جنگ و مرگ و تباهی زندگی و استثمار مادران و پدرانشان می‌شوند! کودکان نمی‌دانند که بخش اندکی از این مخارج و هزینه‌ها می‌تواند کودکی‌های‌شان را مهیا، جلوه‌بخش، شورانگیز و تضمین کند. یونیسف اعلام کرد برای بهبود زندگی، تحصیل، رفاه، آسایش و پیشرفت کودکان، کافیست هزینهٔ ۶هفته از تسلیحات جهان صرف رسیدگی به کودکان شود.

یک زخم باز، یک تعریف و تشریح آن

کودکان کار و کودکان خیابانی را باید زخمی باز و متورم بر پیکر دنیا و نیز ننگی بر دامان استثمارکنندگان اقلیمی و بین‌المللی دانست. چنین واقعیتی تلخ که تاکنون به ۱۲۲میلیون کودک کار در جهان رسیده، موجب یافتن تعریفی برای آن شده است. سازمان یونیسف در سال۱۹۹۷میلادی چنین تعریف کرد: «کودکان خیابانی به کودکانی اطلاق می‌شود که در شهرهای بزرگ برای ادامهٔ بقای خود مجبور به کار یا زندگی هستند».

تعریف کلی سازمان یونیسف را می‌توان این‌گونه باز و تشریح نمود: کودکان کار یا کودکان خیابانی به آن دسته از فعالیت خردسالان و نوجوانان گفته می‌شود که آنان را از ادامهٔ تحصیل و آموزش، ورزش، تفریح و نیز از برخوردار شدن از شرایط مقدماتی و اولیهٔ رشد فردی و پیشرفت اجتماعی محروم می‌کند.

روز جهانی من، کودکی‌هایم و آینده‌ام کو؟

چنان‌چه می‌شد کودکی‌های غارت‌شدهٔ بچه‌های ایران را گرد آورد، آنگاه می‌توان عمارت‌هایی تا به فلک را پر از رؤیاهای شورانگیز آنان تصور نمود. شاید تنها با این تمثیل بتوان حجم شگفت خیانت به کودکی‌های کودکان ایران را از جانب خمینی و وارثانش شرح داد. این تشریح تلخ را آوار سنگین اعداد و ارقام تلنبار شده بر پیکر ایران‌زمین گویا کرده‌اند. نگاه کنید:

ــ نزدیک به ۴۰۰هزار کودک رانده شده به میدان مین در جنگ ضدمیهنی ۸ساله توسط کارگزاران نظام ولایت فقیه.

ــ ۳ تا ۷میلیون کودکان کار در ایران بر اساس اعلام رسانه‌های حکومتی. (خبرگزاری تسنیم / سایت شهرآرا نیوز، ۳۰خرداد ۹۹) / ۹۰۰هزار کودک کار ثبت شده و رسمی. (خبرگزاری حوزه، ۲۲خرداد ۹۹)

ــ بیش از ۱۰هزار کودک قربانی کرونا در ایران به‌دلیل اصرار و دستور بازگشایی مدارس توسط دولت. (رسانه‌های حکومتی، مهر ۱۳۹۹)

ــ ۵۶۲هزار کودک بازمانده از تحصیل به‌دلیل شیوع کرونا. (ایندیپندنت فارسی، ۱مرداد ۹۹)

ــ بازماندن ۴۰درصد دانش‌آموزان ایران از تحصیل به‌دلیل فقر و نبودن سیستم اینترنت یکپارچهٔ کشوری. (ایندیپندنت فارسی، ۱مرداد ۹۹)

ــ «۴ تا ۵درصد از کودکان کار و کودکان خیابانی در ایران به ایدز مبتلا هستند. یک‌سوم این کودکان مبتلا، ۱۰ تا ۱۴سال و دو سوم ۱۵ تا ۱۸سال هستند. مصرف مواد مخدر در بین کودکان خیابانی نشان می‌دهد که حدود ۵درصد از پسران و یک درصد از دختران دارای سابقه مصرف مواد هستند». (سایت العربیه به‌نقل از وزارت بهداشت ایران، ۱۷ژوئن ۲۰۱۹)

ــ «بیسوادی، بازماندگی از تحصیل یا سوء تغذیه، محرومیت از دوران شیرین کودکی؛ آلوده شدن کودکان به ویروس اچ آی وی، اعتیاد، افسردگی، خودزنی، خودکشی، آزارهای جنسی، خشونت کنترل نشده و... همگی آسیب‌هایی هستند که کودکان کار را تهدید می‌کند». (خبرگزاری حوزه، ۲۲خرداد ۹۹)

یک افق روشن

هدف از نامگذاری «روز جهانی کودک»، یادآوری حقوق فردی و اجتماعی کودکان و شناخت این حقوق از جانب والدین و بزرگ‌سالان است. هدف ترویج فرهنگ صلح و دوستی و برابری و پیشرفت در ذهن کودکان و امیدوار نمودن آنان به آینده‌یی بهتر است. در این راستا بسیاری از کشورهای آزاد جهان اقدام به تدریس منشور بین‌الملل حقوق‌بشر به‌عنوان یک ترم درسی از سطح چهارم دبستان نموده‌اند.

گزارش یک اندیشهٔ تاریک

در ایران آخوندزده شاهدیم که:

کودکان به‌دنیا نیامده را در رحم مادران‌شان تیرباران می‌کنند.

برای کودکان زباله‌گرد، شناسنامه رسمی و کارت شغلی صادر می‌کنند.

در راهرو ورودی دبستان، پرچم چندین کشور را پهن می‌کنند تا دانش‌آموزان از روی این پرچم‌ها عبور کنند و ابراز نفرت نمایند. در مقابل دانش‌آموزان بر روی دیوارهای مدرسه تصاویر جنگهای جمهوری اسلامی با کشورها و شعارهای مرگ بر... و تصاویر فرماندهان سپاه پاسداران نقش بسته است.

در سال۱۳۹۰ شاهد بودیم که از کودکان برای کشیدن چهارپایه از زیر پای اعدامیان استفاده کردند.

در سال‌های متمادی شاهد بوده‌ایم که کودکان ایران را به تماشای صحنه‌های اعدام‌های خیابانی برده‌اند.

در کتاب فارسی دبستان، نقاشی صحنهٔ اعدام و نوشته‌های مربوط به آن را به‌عنوان درس و مشق برای دانش‌آموزان تکلیف نموده‌اند.

روسری را به اجبار بر سر دختران خردسال پیش‌دبستانی و دبستانی می‌کنند.

عکس‌های دختران خردسال را از روی جلد کتاب درسی حذف می‌کنند. با این روش‌های مادون تمدن بشری، فاصله و اندیشهٔ جنسیتی و خشونت جنسی را میان کودکان ترویج می‌نمایند.

با پروژهٔ خصوصی‌سازی آموزش و پرورش در نظام ولایت فقیه، درصد محرومیت کودکان ایرانی از تحصیل، رشد مضاعف یافته و فاصلهٔ طبقاتی و نگرش طبقاتی را بین دانش‌آموزان شتاب بخشیده است.

پدر! مادر! من درد مشترکم

مشاهده می‌شود که اگر لیستی مشابه از رنج‌های مادران و پدران ایران‌زمین تهیه شود، تفاوتی با آنچه که جمهوری اسلامی بر سر فرزندان و کودکان‌شان آورده، وجود ندارد. این‌گونه است که رنج کودک ایرانی نسبت به محرومیت‌های مشابه در کشورهای فقیر دنیا، بسا بیشتر است؛ چرا که یک آپارتاید سیاسی ــ مذهبی در پیشبرد تمامی این محرومیتها و رنج‌ها سلطه‌گری می‌کند. به همین دلیل هم سرمایه و دارایی ایران را نه در خدمت آینده‌ٔ کودکان ایران، که صرف حفظ نظامی طبقاتی‌ساز با کلان‌اشرافیت تمامیت‌خواه می‌کند.

چنین مشابهت‌های تحمیل شده به اولیای کودکان ایران و فرزندان‌شان، سال‌های سال است صدا و ندای نهفته در ضمیر کودکان ایران را طنین داده است که: پدر! مادر! من درد مشترکم!

ایران در تکاپوی تبلور «روز جهانی کودک»

گرامی‌داشت واقعی «روز جهانی کودک» در ایران هم‌چون بسیاری گرامی‌داشت‌های مشابه طی سال، جدای از گرامی‌داشت مبارزه برای آزادی، برابری، رفاه، ترقی و تمدن نیست. چه باید کرد وقتی یک دیکتاتوری فقاهتی با خصلت ویژهٔ ضدبشری و مادون تمدنش، ایران را نه فقط زندان بزرگ‌سالان آزادیخواه که حصاری علیه کودکی‌های کودکان معصوم و آرزومند نموده است.

از این رو برآوردن و تحقق هدف از «روز جهانی کودک» در ایران با نفی کامل مانع اصلی ضد آینده کودکان یعنی تمامیت نظام ولایت فقیه میسر خواهد بود. تاریخ ۴ دههٔ گذشته و روند پیشرفت جنبش‌های اجتماعی در ایران گواهی داده‌اند که کودکان ایران از زندانها تا کارگاهها و میدانهای شهرها همراه با مادران و پدران‌شان در نبرد برای رسیدن به آزادی و نان و تحصیل و رفاه و آینده‌ٔ بهتر بوده‌اند.

باشد که دنیای رنگین‌کمانی با جلوه‌های شوق‌آمیز و زلال کودکان بر عرصهٔ وطن و جهان جلوه‌گر شود و «روز جهانی کودک» تبلور عینیِ اهداف نهفته در عنوان آن باشد.